ZAANDAM

Zijn erehagen bij uitvaarten niet toegestaan in de coronacrisis? Burgemeester Bruinooge uit Alkmaar zegt van wel. Er is volgens hem dan sprake van samenscholing. Een woordvoerder van burgemeester Hamming van Zaanstad (tevens voorzitter van Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland) stelt dat handhaving alleen ingrijpt als er geen anderhalve meter afstand wordt gehouden; Hamming bestempelt een erehaag niet als samenscholing.

Gemeentewoordvoerder Sebastiaan Hoek zegt dat de handhavers geen erehagen zijn tegen gekomen: „Bij alle situaties waar sprake is van overtreding van de anderhalve meter afstand bij twee of meer personen, grijpt bij waarneming handhaving in. Erehagen zijn we tot nu toe niet tegen gekomen. Ik kan me voorstellen dat we in dergelijke situaties respectvol bezoekers aan zouden spreken en mensen verzoeken om afstand te houden.” Een woordvoerder van de Veiligheidsregio beaamt dat een erehaag mogelijk is mits er echt anderhalve meter afstand wordt gehouden.

Autonoom

Directeur Heidi van Haastert van de BGNU (Branchevereniging Gecertificeerde Nederlandse Uitvaartondernemingen) stelt dat de gemeente bepaalt of een erehaag wel of niet kan. „Het is naar mijn gevoel een grensgeval, maar wij als vereniging kunnen zelf de regels hier niet voor maken. Een erehaag neigt naar samenscholing, tenzij de ondernemer in kwestie zo regisseert dat de bezoekers gelijk weggaan en het bespreekt met de lokale autoriteiten. Ik begrijp dat een erehaag goed is voor de rouwverwerking, en dat is ook belangrijk voor de ondernemers om dat zo goed mogelijk te begeleiden. Maar we moeten ook voorzichtig zijn, we hebben als samenleving de taak om de virusverspreiding te vertragen.”

Dat er onduidelijk heerst over of het mag of niet, ligt volgens Van Haastert niet aan één partij. „Gemeentes en uitvaartondernemers zijn autonoom. Wij, de branchevereniging, geven richtlijnen uit en adviseren onze (niet)leden hoe zij binnen de overheidsrichtlijnen toch een mooie, waardige uitvaart kunnen organiseren samen met de familie. De ondernemer moet zelf in gesprek gaan met de desbetreffende gemeente om te bespreken of een erehaag kan of niet, wat ons betreft. Kan het wel, dan heeft die ondernemer onze zegen.”

Krijt

„Maar wat zijn de richtlijnen van het RIVM?” vraagt begrafenisondernemer Carola Vriend-Schurink zich af. Tot woensdag dacht ze dat een erehaag georganiseerd mocht worden mits de anderhalve meter afstand gewaarborgd wordt. Ook Dennis Bakker van Uitvaartverzorging Bakker en van der Blom uit Zaandam vindt het bizar dat een erehaag niet zou mogen: „Er blijven dan weinig opties over.”

Vriend-Schurink woont in Zwaag, vroeger woonde ze in Oosthuizen. Ze regelt ook uitvaarten in Waterland en vindt dat een erehaag zeker iets toevoegt: „Ik help ook grote gezinnen, die vaak teleurgesteld zijn in de limiet van 30 personen bij de dienst. Dat maakt het al moeilijk voor de nabestaanden. Een erehaag geeft mensen wel een gevoel van saamhorigheid. Je vrienden daar fysiek zien staan, dat helpt.” Ze houdt zich aan de regels, ook als de erehaag echt verboden wordt, maar weet dat ze het zo kan organiseren dat de afstand bewaard wordt. „Laatst heb ik twee man assistentie meegenomen naar een uitvaart die mensen ontvingen en heb ik met krijt op de straat getekend waar mensen moesten staan, om de 1,5 meter afstand te bewaren. Op die manier kan het kan wel.”

Principe

Dennis Bakker vindt de stelling dat een erehaag op gepaste afstand samenscholing is, wel erg ver gaan: „Ik begrijp het principe. Maar zoiets doe je om je laatste eer te brengen, en dan ga je weer. Ik denk dat veel nabestaanden verdrietig zouden zijn. Wij hebben laatst nog een uitvaart gehad waarbij de overledene in een groot complex woonde, de omwonenden maakten een haag en konden zo afscheid nemen. Daar waren zij en de nabestaanden heel blij mee. Er wordt ze al zoveel ontnomen, anders blijven er weinig opties over. Heel bizar dat hier sprake van zou kunnen zijn.”

Het RIVM geeft geen specifieke richtlijnen over uitvaarten, dat is volgens een woordvoerder aan de gemeentes en brancheorganisaties.